Bij circulair inkopen focust de inkoper zich op producten of materialen die zo min mogelijk uit primaire grondstoffen bestaan en na het eerste gebruik weer opnieuw gebruikt kunnen worden. Dit met het doel om de aarde niet verder uit te putten en de levensduur van grondstoffen en materialen te verlengen. Een circulair inkooptraject is een belangrijk middel om tot een circulaire economie te komen.
Volgens het Circularity Gap Report is 70% van de wereldwijde uitstoot afkomstig van de verwerking en het gebruiken van materialen: van winning en productie tot gebruik en afdanking.
Tegelijkertijd gebruiken we meer grondstoffen dan de aarde kan herstellen. Die druk neemt alleen maar toe, omdat innovaties elkaar in hoog tempo opvolgen en steeds meer materialen vereisen. Deze continue uitputting van de aarde is simpelweg niet houdbaar.
Veel van deze grondstoffen worden bovendien verwerkt in een lineair systeem van produceren, gebruiken en vervolgens weggooien. Denk bijvoorbeeld aan de fast fashion en de fast furniture industrie. Producten worden zo goedkoop en snel mogelijk gemaakt, met lage kwaliteit, waardoor ze snel stuk gaan. Vaak zijn ze niet goed te repareren.
Jaarlijks wordt er in Europa alleen al 11 miljard kilo aan meubels weggegooid. Slechts 10 procent hiervan wordt gerecycled, de rest wordt verbrand of komt op de vuilnisbult terecht. Dit kan én moet anders. Door producten en diensten bewust in te kopen, te gebruiken en vervolgens weer her te gebruiken geven we de aarde tijd om te herstellen.
De overstap van een lineaire naar een circulaire economie (produceren, gebruiken, hergebruiken) is dan ook noodzakelijk en vraagt om verandering. We zijn gewend geraakt aan gemak van het wegwerpgedrag en de gedachte ‘oh, ik koop wel een nieuwe’ zonder dat we hier het grotere plaatje van zien.
Hergebruik vraagt om een andere mindset, van zowel producten, bedrijven en consumenten. Kijk bij de volgende in- of aankoop eens goed naar de afkomst en de kwaliteit van het product. Is dit in lijn met de circulaire economie? En kan je in plaats van een meubel kopen wellicht de volgende keer meubels huren?
Om circulair inkopen toe te passen in je organisatie, kun je gebruik maken van verschillende inkoopmodellen. Deze modellen helpen je om keuzes te maken die bijdragen aan minder verspilling, slimmer gebruik van materialen en het verlengen van de levensduur van producten.
Het verschilt per organisatie wat de interne mogelijkheden zijn en in hoeverre leveranciers en partners open staan voor veranderingen. Op basis van de mogelijkheden van je organisatie kan je één of meerdere modellen kan toepassen. De drie circulaire inkoopmodellen zijn:
Waar je als organisatie instapt, bepaal je zelf. Als de organisatie nog onbekend is met een circulair inkoopbeleid is het handig om eerst te beginnen op productniveau, hier van te leren en op basis hiervan de verdere modellen toe te passen. Om de circulaire inkoop concreter te maken omschrijven we hieronder zes stappen waarop je als organisatie kan beginnen.
Circulariteit integreren in je inkoopproces vraagt om een flinke aanpassing van het beleid. Het is dan ook belangrijk dat je open staat voor veranderingen. Circulair inkopen begint met het stellen van de juiste vragen. Waar je voorheen waarschijnlijk gewend was om te kijken naar de prijs, levertijden en kwaliteit, stel je nu ook vragen als: Waar komt dit product vandaan? Onder welke omstandigheden is het geproduceerd? Is het ontworpen voor hergebruik?
Een circulair inkoopproces bestaat uit de volgende 6 stappen:
Begin met het formuleren van een duidelijke visie van hoe de inkoop gaat bijdragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van jouw organisatie. Wil je CO₂-uitstoot verminderen, grondstoffen besparen of afval voorkomen? Door een duidelijke visie te formuleren zorg je voor een stip op de horizon. Dit zorgt voor gerichte keuzes en beter draagvlak binnen de organisatie.
Om verbeteringen aan te brengen, moet je eerst inzichtelijk hebben wat je op dit moment inkoopt. Welke producten hebben een korte levensduur, zorgen voor veel afval en zijn moeilijk of mogelijk helemaal niet te recyclen? Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten voor jullie circulaire inkoopstrategie. Hiermee kan je quick wins behalen, leren en vervolgens de circulaire inkoop verder uitwerken.
Circulair inkopen doe je samen. Ga op zoek naar leveranciers die circulaire producten en diensten aanbieden en circulariteit hoog in het vaandel hebben staan. Denk bijvoorbeeld aan circulaire meubels huren in plaats van kopen, producten die gemaakt worden van gerecyclede materialen of leveranciers die reparatieservices aanbieden. Pas op voor bedrijven die circulariteit enkel als marketingterm gebruiken, maar hier in werkelijkheid niks aan doen.
We noemden eerder al dat je andere vragen moet stellen bij het inkopen van producten. Dit geldt ook voor de criteria die je stelt aan de producten en diensten die je inkoopt. Stel eisen aan levensduur, demontage en reparatie mogelijkheden, gebruik van secundaire materialen en bijvoorbeeld de aanwezigheid van een materiaalpaspoort.
Om de circulaire inkoop te garanderen is het belangrijk om gemaakte afspraken over duurzaamheid vast te leggen in contracten. Denk hierbij aan afspraken over terugname na gebruik, onderhoud tijdens de levensduur, beschikbaarheid van de reserveonderdelen, etc. Zo voorkom je dat de gemaakte afspraken uiteindelijk verwateren en zorg je voor een waterdicht circulair inkoopbeleid.
Het is belangrijk om te meten wat de inspanningen opleveren. Hoeveel afval is er voorkomen? Hoeveel CO2-uitstoot heb je bespaard? En hoeveel producten zijn er weer opnieuw gebruikt? Door dit te meten kan je verantwoording afleggen en plannen maken voor verdere verbeteringen. Ook maak je de inspanningen tastbaar voor de hele organisatie, wat betrokkenheid en motivatie verhoogt.
Een goede manier om je circulaire inspanningen te meten is door middel van een Millieuaspectenregister (MAR). Dit is een overzichtelijk document of systeem waarin je als organisatie alle millieu-aspecten van je activiteiten vastlegt, monitort en evalueert. Bij KeyPro maken we hier ook gebruik van. Dit helpt ons om op koers te blijven en de nodige aanpassingen op tijd door te voeren.
Voor bedrijven is circulair inkopen momenteel (nog) niet verplicht. De overheid verwacht wel steeds meer van organisaties, bijvoorbeeld bij aanbestedingen. De overheid is verplicht om duurzaam en circulair in te kopen en stimuleert tegelijkertijd bedrijven om dat ook te doen.
Denk hierbij aan richtlijnen als MEAT (Most Economically Advantageous Tender), waarbij duurzaamheid en hergebruik impact hebben op de keuze van leveranciers. Ook zorgt de Europese wetgeving, zoals de CSRD, ervoor dat bedrijven straks beter en meer moeten rapporteren over hun impact. Om je hier alvast goed op voor te bereiden is het als organisatie slim om te focussen op een meer circulaire bedrijfsvoering.
Circulair inkopen is niet alleen goed voor de aarde, maar ook voor jouw organisatie:
Lagere kosten op de lange termijn: Je koopt slimmer in en bespaart op vervanging, afvalverwerking en grondstoffen.
Minder afhankelijk van schaarse materialen: Door in te zetten op hergebruik en gerecyclede materialen, word je minder kwetsbaar voor prijsstijgingen of leveringsproblemen.
Sterkere duurzame reputatie: Je laat zien dat je maatschappelijk verantwoord onderneemt, wat aantrekkelijk is voor klanten, partners en medewerkers.
Betere voorbereiding op toekomstige wetgeving: Je voldoet sneller aan nieuwe duurzaamheidsregels, zoals rapportageverplichtingen (CSRD).
Innovatie en samenwerking in de keten: Circulair inkopen stimuleert nieuwe samenwerkingen en slimme product- of dienstmodellen.
Concrete bijdrage aan klimaatdoelen: Door minder CO₂-uitstoot en afval werk je actief mee aan de transitie naar een circulaire economie.
Meubilair speelt een belangrijke rol in het circulaire inkoopbeleid. Het produceren van nieuw meubilair kost veel grondstoffen (hout, metaal, kunststof) en energie. Door meubilair circulair in te kopen kan je deze belasting verminderd. Daarnaast hebben kwalitatieve circulaire meubels een lange levensduur, waardoor het zeer geschikt is voor hergebruik, refurbishing en reparatie. Dit zorgt ook voor een goede restwaarde van de meubels.
Volgens een onderzoek van Royal HaskoningDHV in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving is er een toename te zien in duurzaam inkopen van gebouwen, maar blijft de categorie facilitair, waaronder meubilair, achter.
Hoewel veel gemeenten zich richten op circulair inkopen in sectoren zoals bouw en infrastructuur, blijft meubilair vaak onderbelicht. Dit is een gemiste kans, aangezien meubilair een aanzienlijke impact heeft op het milieu en een relatief eenvoudige categorie is om circulaire principes toe te passen. Bij KeyPro geloven we dat meubels niet alleen een tweede, maar ook een derde en vierde leven verdienen.
Daarom verhuren we meubels in plaats van ze meteen te verkopen. Zo hoeven er minder nieuwe spullen gemaakt te worden en blijven we niet meer van de aarde vragen dan nodig is. Daarnaast kiezen we bewust voor sterke, tijdloze meubels die lang meegaan. Alles wat we doen, draait om hergebruik en slim omgaan met wat we al hebben.
In de onderstaande afbeelding zie je een schematische weergave van de circulaire meubelketen van KeyPro.
Circulariteit betekent dat grondstoffen, producten en materialen zo lang mogelijk hergebruikt worden, zonder afval te creëren.
Een circulair product is ontworpen om zo lang mogelijk meer te gaan, is herbruikbaar, makkelijk te repareren of te recyclen en heeft minimale verspilling.
100% circulair betekent dat alle gebruikte materialen van een product volledig hergebruikt of gerecycled worden, zonder restafval. Denk aan meubels die opnieuw verhuurd worden.
Lineair gaat over producten die gemaakt, gebruikt en vervolgens weggegooid worden. Circulair gaat over maken, gebruiken en hergebruiken.
Refuse, Rethink, Reduce, Reuse, Repair, Refurbish, Remanufacture, Repurpose, Recycle en Recover. Deze 10 principes helpen bij het minimaliseren van afval en zorgen voor maximaal hergebruik van materialen. Lees meer over hoe KeyPro deze 10 principes integreert.
Meubels gaan na inspectie terug in onze voorraad. Als een item beschadigd is, wordt het gerepareerd of gerefurbished. Daarna zijn ze weer zo goed als nieuw en kunnen ze weer ingezet worden voor nieuwe producten. Na een aantal ‘levens’, wanneer een meubel écht niet meer bruikbaar is, worden onderdelen gebruikt voor een zelfde kapotte versie. Het overige materiaal wordt dan gerecycled.
Zeker. Door meubels te huren in plaats van te kopen, voorkom je dat nieuwe grondstoffen worden gebruikt.
Deze krijgen vaak nóg een keer een leven via sociale projecten, donaties. Wanneer dat niet mogelijk is, zorgen we voor verantwoorde recycling van de materialen.
Ja. We werken uitsluitend met meubels die geschikt zijn voor hergebruik en refurbish. Dit betekent dat ze stevig, repareerbaar en van duurzame materialen zijn gemaakt.